Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 không quy định người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, phạm tội quản tang, người bị bắt theo quyết định truy nã là người tham gia tố tụng nên không quy định về quyền và nghĩa vụ của họ. Chỉ khi nào người bị bắt có quyết định tạm giữ thì họ mới trở thành người tham gia tố tụng và lúc đó mới phát sinh quyền và nghĩa vụ của họ được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự. Vì vậy, dẫn đến thực tế áp dụng không thống nhất, nảy sinh vướng mắc, bất cập, trong nhiều trường hợp xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của những người này.
Để bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân và thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã được bổ sung quy định người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp (cho phù hợp với việc bỏ quy định “Bắt người trong trường hợp khẩn cấp”, thay vào đó là quy định “Giữ người trong trường hợp khẩn cấp” của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015), người bị bắt là người tham gia tố tụng và được quy định cụ thể về quyền, nghĩa vụ. Theo đó, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang và người bị bắt theo quyết định truy nã có quyền được nghe, nhận lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp, lệnh bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, quyết định phê chuẩn lệnh bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, quyết định truy nã; được biết lý do mình bị giữ, bị bắt; được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ; trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội; đưa ra các chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu; trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tố tụng kiểm tra, đánh giá; tự bào chữa, nhờ người bào chữa và khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong việc giữ người, bắt người.
Người bị bắt giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt có nghĩa vụ chấp hành lệnh giữ người, lệnh bắt người và yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền giữ người, bắt người theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.