1. Hủy bỏ biện pháp ngăn chặn là việc cơ quan có thẩm quyền quyết định chấm dứt việc áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với người đang bị áp dụng. Biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc, đụng chạm đến quyền con người, quyền công dân được cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng trong trường hợp cần thiết. Vì vậy, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định về hủy bỏ hoặc thay thế biện pháp ngăn chặn nhằm hạn chế thấp nhất việc ảnh hưởng đến quyền cơ bản của cá nhân, tránh việc các cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng lạm dụng các biện pháp này. Bộ luật tố tụng hình sự quy định biện pháp ngăn chặn sẽ được hủy bỏ trong các trường hợp sau đây:
Một là, quyết định không khởi tố vụ án hình sự: Quy định này được áp dụng khi kết thúc giai đoạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Biện pháp ngăn chặn được áp dụng trong giai đoạn này có thể là biện pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp, tạm giữ hoặc tạm hoãn xuất cảnh. Khi có quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì phải hủy bỏ ngay biện pháp ngăn chặn đang áp dụng.
Hai là, quyết định đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án: Quy định này được áp dụng trong giai đoạn điều tra, truy tố, khi có quyết định đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án thì toàn bộ hoạt động tố tụng phải được chấm dứt ngay, trong đó có việc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn đang được áp dụng.
Ba là, quyết định đình chỉ điều tra đối với bị can, đình chỉ vụ án đối với bị can: Quy định này được áp dụng trong giai đoạn điều tra, truy tố khi có quyết định đình chỉ điều tra đối với bị can, đình chỉ vụ án đối với bị can thì toàn bộ hoạt động tố tụng đối với bị can phải được chấm dứt, trong đó có việc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn đang được áp dụng đối với bị can đó. Hoạt động tố tụng đối với các bị can không được đình chỉ vẫn diễn ra bình thường.
Bốn là, bị cáo được Tòa án tuyên không có tội, miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, hình phạt tù nhưng được hưởng án treo hoặc hình phạt cảnh cáo, phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ.
Năm là, trường hợp xét thấy không cần thiết: Quy định này nặng về định tính, việc hủy bỏ do cơ quan, người có thẩm quyền xét thấy không còn cần thiết, khi các căn cứ áp dụng biện pháp ngăn chặn không còn thì hủy bỏ việc áp dụng biện pháp ngăn chặn đang áp dụng.
2. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể thay thế biện pháp ngăn chặn khi đang áp dụng. Đối với những biện pháp ngăn chặn do Viện kiểm sát phê chuẩn trong giai đoạn điều tra thì việc thay thế bằng biện pháp ngăn chặn khác phải do Viện kiểm sát quyết định. Việc thay thế biện pháp ngăn chặn có thể theo hai hướng, có thể thay thế bằng biện pháp ít nghiêm khắc hơn hoặc thay thế bằng biện pháp nghiêm khắc hơn.
3. Để thống nhất trong áp dụng, bảo đảm thời gian xem xét trước khi quyết định hủy bỏ hoặc thay thế biện pháp ngăn chặn khác, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã được bổ sung quy định trong thời hạn 10 ngày trước khi hết thời hạn áp dụng biện pháp ngăn chặn, trừ biện pháp tạm giữ do Viện kiểm sát phê chuẩn, cơ quan đã đề nghị áp dụng biện pháp ngăn chặn phải thông báo cho Viện kiểm sát để quyết định hủy bỏ hoặc thay thế biện pháp ngăn chặn khác.