Trên cơ sở kế thừa quy định tại Điều 46 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 về thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm; đồng thời, để bảo đảm phù hợp với quy định bổ sung Cán bộ điều tra, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên cũng là người tiến hành tố tụng.
Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã bổ sung trường hợp phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm là người đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là Cán bộ điều tra, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên; mặt khác, để phù hợp với quy định trong trường hợp Chánh án Tòa án vắng mặt ủy quyền cho Phó Chánh án Tòa án thực hiện nhiệm vụ của mình, đã được bổ sung quy định Phó Chánh án Tòa án có thể thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm. Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo;
- Đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đó;
- Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ;
- Họ cùng tham gia trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau;
- Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng vụ án đó với tư cách là Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án.
Việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm trước khi mở phiên tòa do Chánh án hoặc Phó Chánh án Tòa án được phân công giải quyết vụ án quyết định. Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì do Chánh án Tòa án trên một cấp quyết định.
Việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên Tòa do Hội đồng xét xử quyết định trước khi bắt đầu xét hỏi bằng cách biểu quyết tại phòng nghị án. Khi xem xét thay đổi thành viên nào thì thành viên đó được trình bày ý kiến của mình, Hội đồng quyết định theo đa số. Trường hợp phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm tại phiên tòa thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa.