Để tạo thuận lợi cho việc nghiên cứu, áp dụng pháp luật, so với Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 thì Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã được bổ sung một điều quy định về người tham gia tố tụng theo hướng liệt kê.
Về nội dung, có sự sửa đổi, bổ sung về người tham gia tố tụng. Cụ thể:
- Bổ sung: (1) Người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghi khởi tố; (2) Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố; (3) Người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp; (4) Người bị bắt; (5) Người chứng kiến; (6) Người định giá tài sản; (7) Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác, bị kiến nghị khởi tố; (8) Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân phạm tội, người đại diện khác theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.
- Chỉnh lý: (1) “Người bị hại” thành: “Bị hại”; (2) “Người phiên dịch” thành: “Người phiên dịch, người dịch thuật”; (3) “Người bảo vệ quyền lợi của đương sự” thành: “Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự”.
Theo đó, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định 20 chủ thể là người tham gia tố tụng gồm:
- Người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố;
- Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố;
- Người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp;
- Người bị bắt;
- Người bị tạm giữ;
- Bị can;
- Bị cáo;
- Bị hại;
- Nguyên đơn dân sự;
- Bị đơn dân sự;
- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án;
- Người làm chứng;
- Người chứng kiến;
- Người giám định;
- Người định giá tài sản;
- Người phiên dịch, người dịch thuật;
- Người bào chữa;
- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự;
- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác, bị kiến nghị khởi tố;
- Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân phạm tội, người đại diện khác theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.
Việc quy định người tham gia tố tụng của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã xác định địa vị pháp lý của họ trong tố tụng hình sự, tạo cơ sở pháp lý cho các chủ thể này tham gia tố tụng với các quyền và nghĩa vụ cụ thể nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cũng như trách nhiệm của họ trong việc giải quyết vụ án hình sự.